Het gesloten distributiesysteem en de directe lijn: algemene informatie
Er zijn veel initiatieven van bedrijven, om als bedrijven gezamenlijk lokaal energie op te wekken. Daarnaast is de stimulering van decentraal opgewekte energie een doelstelling van de overheid. Door middel van regelgeving en subsidies wordt deze doelstelling gerealiseerd. De behoefte om een eigen elektriciteitsnet in eigendom te hebben en te beheren is groot. Veel bedrijven beheren (soms onbewust) al een eigen elektriciteitsnet, maar voldoen (ook onbewust) niet aan de wettelijke vereisten of hebben geen ontheffing aangevraagd voor het in zelfstandig beheer hebben van een zogenaamd gesloten distributiesysteem. Wat is een gesloten distributiesysteem precies, en wat is een directe lijn? Lees hieronder verder.
Gesloten distributiesysteem
Het GDS, oftewel het gesloten distributiesysteem is een particulier elektriciteits- of (gas)net werk en wordt door de wet aangemerkt als een net. Een GDS moet aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Het net ligt binnen een geografisch afgebakend gebied;
- Er zijn niet meer dan 500 op het net aangesloten;
- Er zijn geen huishoudelijke afnemers op het net aangesloten;
Het beheer moet op grond van art. 10 lid 9 Elektriciteitsnet 1998 in beginsel worden overgedragen aan een regionale netbeheerder. Het beheren van een elektriciteits- of gasnet vraagt kennis en kunde, en er moet een vrije toegang tot het net worden gegarandeerd, dit is mogelijk door een netbeheerder aan te wijzen. Er kunnen redenen zijn om van deze aanwijzingsverplichting af te wijken. Hierboven staat dat het beheer in beginsel moet worden overgedragen aan een regionale netbeheerder. In beginsel omdat het wel mogelijk is om als eigenaar van het GDS zelf het net te beheren.
- Ten eerste kan op grond van art. 15 Elektriciteitswet 1998 voor de verplichting uit art. 10 lid 9 Elektriciteitswet 1998 een ontheffing worden verleend door de Autoriteit Consument en Markt. Om in een aanmerking te komen voor een ontheffing moet de aanvrager aan allerlei voorwaarden voldoen. Bij het doen van een ontheffingsaanvraag dient er een uitgebreid formulier te worden ingevuld. In de praktijk zien wij dat een aanvraag vaak al strandt op het onjuist of onvolledig invullen van het aanvraagformulier, terwijl er wel een mogelijk is om de ontheffing te verkrijgen. Als de ontheffing verkregen wordt, wordt de eigenaar van het GDS beheerder.
- Ten tweede is er geen aanwijzingsplicht op het moment dat de leidingen of kabels in de eigen installatie liggen. Daarvan is sprake als er alleen verbruikers zijn binnen de onroerende zaak of bedrijf van de eigenaar van het GDS.
- Ten derde hoeft er geen netbeheerder te worden aangewezen als er sprake is van een directe lijn. Van een directe lijn is sprake als een eigenaar van het GDS een leiding van het GDS rechtstreeks met een verbruiker verbindt. De eigenaar van het GDS moet de directe lijn melden bij de ACM, maar mag de lijn zelf beheren.[1] Meer informatie over de directe lijn, vindt u hieronder.
De directe lijn
De directe lijn is in 2012 als gevolg van implementatie van Europese richtlijnen geïntroduceerd. De directe lijn wordt in art. 2 onder 12 van de eerste elektriciteitsrichtlijn gedefinieerd als ‘’een elektriciteitslijn ter aanvulling van het koppelnet’’. In de tweede en derde elektriciteitsrichtlijn is het begrip directe lijn nader gedefinieerd en heeft het een breder bereik gekregen: “een elektriciteitslijn die een geïsoleerde productielocatie met een geïsoleerde afnemer verbindt, of een elektriciteitslijn die een elektriciteitsproducent en een elektriciteitsleverancier met elkaar verbindt om hun eigen vestigingen, dochterondernemingen en in aanmerking komende afnemers direct te bevoorraden”. De directe lijn is later geïmplementeerd en gedefinieerd in art. 1 sub ar Elektriciteitsnet 1998. Er zijn twee types van de directe lijn.
- Type A: een verbinding die een geïsoleerde producent rechtstreeks met een geïsoleerde verbruiker verbindt (er is geen sprake van een aansluiting op het regionale net), art. 1 sub ar onder 1 Elektriciteitswet 1998;
- Type B: een verbinding waarbij ten hoogste één aansluiting bestaat op het regionale net, die een producent met tussenkomst van een leverancier rechtstreeks verbindt met een of meer met name zakelijke verbruikers, art. 1 sub ar onder 2 Elektriciteitswet 1998.
De directe lijn heeft verschillende voordelen:
- Er hoeft geen netbeheerder aangewezen te worden en partijen hoeven daarom geen vergunning aan te vragen;
- Een directe lijn is niet geografisch begrensd;
- Derden mogen een aansluiting worden geweigerd op de directe lijn;
- En het is bij een directe lijn mogelijk om vrij te onderhandelen over de prijs van elektriciteit. Een directe lijn is, zo volgt uit de definitie, geen net en dat betekent dat de wettelijke tariefregulering van o.a. de ACM niet heeft te gelden voor de directe lijn.
Conclusie
Een ontheffingsaanvraag voor het in eigen beheer hebben van een GDS dient zeer zorgvuldig te worden gedaan. De ACM hanteert de geldende regels strikt, dit op grond van Europese regelgeving. Het is van groot belang dat het aanvraagformulier goed wordt ingevuld en dat u, als eigenaar van het GDS, goed weet met welk doel de vragen worden gesteld. Het is daarnaast, zoals reeds genoemd, niet nodig om een netbeheerder aan te wijzen op het moment dat er sprake is van een directe lijn. Een directe lijn is geen net en daarom is een netbeheerder niet nodig, art. 1 lid 1 sub i Elektriciteitswet 1998. Er is dus geen ontheffing nodig voor het beheren van een directe lijn, de directe lijn dient alleen gemeld te worden bij de ACM. Deze melding is aanzienlijk minder ingewikkeld dan een ontheffingsaanvraag.
Bent u benieuwd of er in uw situatie mogelijk sprake is van een GDS of directe lijn? Wilt u een ontheffing aanvragen en loopt u tegen de ingewikkelde aanvraagprocedure aan? Of heeft u andere vragen aangaande het GDS of de directe lijn? Neem dan vrijblijvend contact op met Hans Koenders MRICS.
[1] Autoriteit Consument en Markt, ’’Mag ik mijn net zelf beheren of moet de netbeheerder dat doen?”.