Congestieproblemen op het elektriciteitsnet
Fossiele brandstoffen worden steeds sneller ingewisseld voor duurzame zonne- en windenergie. De toename van de vraag naar elektriciteit en de snelle opkomst van duurzame energie zorgen ervoor dat het druk is op het elektriciteitsnetwerk in Nederland. Op meer dan 250 plekken is de capaciteit om stroom te transporteren onvoldoende. Voor nieuwe aansluitingen gelden er lange levertijden en voor klanten met een bestaande aansluiting, die meer willen gebruiken is geen plaats. Doorgroeien tot het maximale vermogen is niet mogelijk. Heel praktisch betekent dit dat bijvoorbeeld nieuwe distributiecentra zonder stroomaansluiting komen te zitten. Een (tijdelijke) oplossing voor het capaciteitsprobleem is nodig. Tijdelijk aangezien het verzwaren van het bestaande elektriciteitsnetwerk mogelijk is, maar veel tijd en geld kost. In een tijd waarin het voor zowel bedrijven als consumenten moeilijk is om te worden aangesloten op het net of om een verzwaarde aansluiting te bemachtigen slaat men de handen steeds meer ineen. De behoefte om een eigen elektriciteitsnetwerk te beheren is groot.
Het gesloten distributiesysteem
Onder de huidige wetgeving in de Elektriciteitswet 1998 is het mogelijk een eigen net te creëren, mogelijk zelfs beheren. Eerder dit jaar plaatsten wij algemene informatie over het gesloten distributiesysteem en de directe lijn. Het gesloten distributiesysteem, oftewel een GDS is een particulier elektriciteits- of gasnetwerk en wordt door de wet aangemerkt als een net. Een GDS moet aan drie voorwaarden voldoen: 1) het net ligt binnen een geografisch afgebakend gebied; 2) er zijn niet meer dan 500 afnemers op het net aangesloten en 3) er zijn geen huishoudelijke afnemers op het net aangesloten. Het beheer van dit net moet op grond van art. 10 lid 9 Elektriciteitswet 1998 in beginsel worden overgedragen aan een regionale netbeheerder. Dit vanwege het feit dat het beheren van een elektriciteits- of gasnet kennis en kunde vraagt, en dat er een vrije toegang tot het net moet kunnen worden gegarandeerd. Er is een uitzondering mogelijk, het is als eigenaar mogelijk om een GDS zelf te beheren.
Er is onder andere geen plicht om een netbeheerder aan te wijzen op het moment dat de er een ontheffing is verleend door de Autoriteit Consument en Markt op grond van art. 15 Elektriciteitswet 1998, er leidingen of kabels in de eigen installatie liggen, en er hoeft tevens ook geen netbeheerder te worden aangewezen als er sprake is van een directe lijn. Van een directe lijn is sprake als een eigenaar van het GDS een leiding van het GDS rechtstreeks met een verbruiker verbindt.
Microgrids en smart (mini) grids: energie lokaal opwekken en gebruiken. Decentrale energieopwekking.
Voorbeelden van GDS zijn microgrids en smart (mini) grids. Zij vormen de mogelijke oplossing voor bedrijven en consumenten die tegen de congesties op het bestaande net aanlopen. Deze grids zijn op zichzelf staande energienetwerken en bieden een betrouwbare, continue stroomvoorziening. De grids maken het mogelijk dat ondernemers en bedrijven de door hen duurzaam opgewekte stroom kunnen leveren aan de naast gelegen woonwijk of het naast gelegen bedrijvenpark, of elders waar stroom nodig is. De directbetrokkenen bepalen met elkaar de spelregels.
Een microgrid kan gebruikt worden voor middelgrote locaties als supermarkten, bakkerijen of hotels, waar een relatief beperkt energienetwerk nodig is. Een smart grid wordt gebruikt bij grotere locaties als distributiecentra of fabriekshallen, waar een fors energienetwerk nodig is. Waar een GDS voorheen eerder de uitzondering was dan de regel, veranderen microgrids en smart grids dat.
Deze vormen van een GDS kunnen helpen de capaciteitsproblematiek op ons netwerk het hoofd te bieden. Microgrids en smart grids maken het mogelijk dat energie lokaal gebalanceerd wordt, waardoor de noodzaak tot netverzwaring minder groot wordt. Waarom wordt er niet vol ingezet op microgrids en smart grids? Omdat (onder andere) het juridische kader ervan een knelpunt vormt, dit belemmert de opschaling van micro- en smart grids.
Bent u benieuwd of er in uw situatie mogelijk sprake is of sprake zou kunnen zijn van een GDS in de vorm van een microgrid of smart grid en heeft u vragen over en/of hulp nodig bij het juridische proces daaromheen? Wij helpen u graag verder. Neem vrijblijvend contact op met Hans Koenders MRICS.